نویسنده: حرمت اله ادبی فیروزجائی
چکیده:
در این نوشتار، آن چه را که از دیدگاه اهل سنت، دلالت بر مطاعن و نقایص و لعن ها و نفرین ها، علیه معاویه و یزید داشت، جمع آوری نموده، و ارائه کردیم. این تحقیق، شامل دو بخش عمده و یک نتیجه می باشد، که بخش اول آن در مورد شرح حال و حسب و نسب معاویه و آبا و اجداد او ومطاعن نسبی و اسلام آوردن او است، که تحت چه شرایطی بود و انگیزة اسلام آوردنش چه بود؟ در مورد عقایدی که او در دربارة نبوت پیغمبر(ص) و کتاب خدا، قرآن، داشت، بحث و بررسی شد، و مشخص شد که او، نه به پیغمبر(ص) اعتقادی دارد، و نه به کتاب خدا، ایمان دارد! بلکه او حتی در صدد دفن نام مبارک حضرت رسول(ص) بود.
در ادامه عملکرد معاویه، مورد بررسی قرار گرفت، به این انگیزه، که روشن شود، آیا اعمال و رفتار او هیچ گونه مطابقتی با اسلام و عقاید اسلامی دارد یا نه؟ نتیجة این قسمت نیز، با توجه به نقل بزرگان اهل سنت، این شد که، او علاوه بر این که از گناهان کبیره و ارتکاب جرم و جنایت و قتل مسلمین خودداری نمی کرد، بلکه، بدعت هایی را نیز وارد دین مبین اسلام کرد و عامل جنگ و خون ریزی و اختلاف میان مسلمانان شد. بعد از آن، معاویه از نگاه صحابه و تابعین، و همچنین، از نگاه علمای اهل سنت و بزرگان آن ها، مورد قضاوت قرار گرفت، و آن چه را که در گفتار بزرگان از صحابه و تابعین، و علمای اهل سنت، بر مطاعن او دلالت می کرد، و شامل مطاعن و نقایص مربوط به بی دینی و بی کفایتی و بی لیاقتی او، به عنوان حاکم و خلیفة اسلامی بود، بررسی شد. در ادامه نیز، اجتهاد ها و فتاوای او مورد بررسی قرار گرفت. فتاوایی که هیچ گونه مطابقتی با مبانی و احکام اسلامی، نداشته و مخالف نصوص صریح قرآن و احادیث، پیامبر(ص) بود. در آخرین فصل این بخش نیز، مطاعن معاویه در احادیث نبوی، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این فصل، روایاتی از پیغمبر(ص) در مورد او بیان شد، که بعضی از آن ها به صورت صریح، و بعضی به صورت ضمنی و در قالب پیش گویی، او را مورد لعن و نفرین قرار داده است.
بخش دوم مربوط به شناخت یزید و مطاعن مربوط به او می باشد. در این بخش نیز، درمورد شرح حال یزید و نسب او و مطاعن او از این ناحیه و نظر علمای اهل سنت درباره یزید و مطاعن او از منظر آن ها و عملکرد یزید، تحقیق و بررسی شد و جنایت های او را بیان کردیم. در آخرین فصل این بخش، در مورد لعن یزید و جواز یا عدم جواز آن از دیدگاه علمای اهل سنت بحث شد و نظر موافقین و مخالفین همراه با نقد دلیلشان بیان گردید.
یافته های این پژوهش نشان می دهد بر رغم احترام افراطی برخی از اهل سنت به معاویه به عنوان یکی از صحابه و فرزندش یزید، مطاعن قابل تاملی از پیغمبر(ص)، صحابه، تابعین و بزرگان مورد توجه اهل سنت، در منابع اصیل عامه اعم از صحاح و مسانید و تواریخ ذکر شده، و این دو نفر، شخصیتی قابل دفاع نیستند.